سرطان روده‌ی بزرگ یا کنسر کولورکتال (Colorerctal Cancer)

سرطان کولورکتال یا روده‌ی بزرگ کانسر قسمت انتهای دستگاه گوارش است. چند سانتی‌متر آخر کولون یا روده‌ی بزرگ که به مدخل مقعد ختم می‌شود، رکتوم یا راست‌روده نام دارد. اغلب سرطان‌ها یا کانسرهای کولورکتال از تجمع خوش خیم و توده‌ای شکل سلول‌های جدار روده که اصطلاحاً پولیپ نامیده می‌شوند، منشأ می‌گیرند. پولیپ های روده معمولاً کوچک بوده و علائم بالینی ندارند و یا علائم مختصر و غیر محسوس ایجاد می‌کنند. بررسی و غربالگری منظم، به‌منظور پیشگیری از تبدیل پولیپ های روده به سرطان، توسط متخصصین توصیه می‌شود.

علائم سرطان کولورکتال (روده بزرگ)

در صورت ابتلا به این بیماری، تغییردرعادت اجابت مزاج شامل اسهال، یبوست، قوام و کالیبر (قطر) مدفوع ایجاد می‌شود. اگر این تغییرات بیش از ۴ هفته ادامه داشته باشد، باید جدی تلقی شود. دیگر علائم سرطان کولورکتال عبارتند از:

جهت مشاوره پزشکی با ما تماس بگیرید

۱- خونریزی از مقعد و یا مدفوع حاوی خون

۲- درد شکم، نفخ و دل‌پیچه

۳- احساس عدم تخلیه‌ی کامل مدفوع و دفع ناقص

۴- ضعف و خستگی مفرط

۵- کاهش وزن غیرمترقبه و ناخواسته

علائم فوق بسته به محل گرفتاری و طول مدت ابتلا به سرطان کولورکتال، شدت و ضعف دارد.

چه زمانی معاینه و ویزیت پزشک معالج نیاز است؟

اگر فردی تغییر در عادت اجابت مزاج، خونریزی و وجود خون در مدفوع را مشاهده کند باید به پزشک معالج مراجعه کند. علائم و تغییرات به وجود آمده، دقیقاً گزارش شود. تاریخچه‌ی غربالگری در صورت وجود ارائه شود. به‌طور معمول، اولین غربالگری برای تشخیص زودرس سرطان کولورکتال از سن 50 سالگی شروع می‌شود. البته در صورت وجود سابقه فامیلی سرطان و یا بیماری‌های مستعد کننده ابتلا به آن، غربالگری باهدف تشخیص زودرس، در سنین پایین‌تر آغاز می‌گردد.

علل سرطان کولورکتال

در اغلب موارد علت اصلی ابتلا به سرطان نامشخص است و خطاها یا تغییرات اکتسابی به وجود آمده در DNA سلول‌های سالم روده، دلیل آن است. این سلول‌ها بدون کنترل تکثیر پیداکرده و باعث ایجاد توده‌ی سرطانی در داخل روده می‌شوند. این توده‌ی سرطانی به بافت‌های اطراف خود و نقاط دور‌رس بدن تهاجم می‌کند.

موتاسیون (جهش) ارثی ژن‌ها که باعث ایجاد سرطان روده‌ی بزرگ می‌شود

جهش ارثی ژن‌ها که سبب افزایش استعداد فرد برای ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ می‌شود، درصد کمتری از مبتلایان به این نوع سرطان را شامل می‌شود. این‌ کانسرها شامل موارد زیر است:
سرطان کولورکتال غیرپولیپوئیدی ارثی که سندرم لینچ هم نامیده می‌شود، فرد را مستعد ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ زیر 50 سالگی می‌کند.

پولیپوز آدنوماتوز فامیلی که هزاران پولیپ به‌صورت ارثی در کادر روده‌ی بزرگ و راست‌روده‌ی این افراد وجود دارد، آن‌ها را مستعد ابتلا به سرطان کولورکتال در سن زیر 40 سالگی می‌کند. البته این ناهنجاری ارثی به‌وسیله‌ی تست‌های ژنتیکی قابل‌ تشخیص است.

ارتباط بین تغذیه و استعداد به سرطان کولورکتال

مطالعات، افزایش شانس ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را با افزایش دریافت روزانه چربی و کاهش رژیم غذایی حاوی فیبر نشان می‌دهد.

عوامل خطرساز ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ

سرطان روده‌ی بزرگ در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است. در نژادهای آمریکایی- آفریقایی شیوع بالایی دارد. شانس ابتلای مجدد در افراد مبتلا به پولیپ آدنوماتوز و دارای سابقه‌ی سرطان روده‌ی بزرگ، افزایش پیدا می‌کند. در بیماری‌های التهابی روده مثل کولیت اولسرو و بیماری کرون نیز این سرطان شایع‌تر است. در سندرم‌های ارثی مثل لینچ وFAP احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ بیشتر می‌شود. شیوع سرطان روده‌ی بزرگ در افرادی با رژیم‌های غذایی حاوی چربی بالا، گوشت قرمز زیاد و غذاهای آماده و نیمه آماده و کنسرو شده، بالا است. چاقی، کم‌تحرکی، کاهش فعالیت فیزیکی و دیابت شیوع سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف سیگار، الکل و رادیوتراپی شیوع کانسر کولورکتال را بالا می‌برد.

تشخیص سرطان روده‌ی بزرگ یا کنسر کولون

غربالگری باهدف تشخیص زودرس سرطان روده‌ی بزرگ

به‌منظور تشخیص زودرس سرطان در مراحل اولیه که فرد کاملاً بی علامت و سالم است، غربالگری انجام می‌شود. تشخیص زودرس سرطان در درمان قطعی آن نقش بزرگی ایفا می‌کند. غربالگری در افراد معمولی جامعه از سن 50 سالگی شروع می‌شود. البته در کسانی که سابقه‌ی فامیلی مثبت دارند، شروع غربالگری از 45 سالگی توصیه می‌گردد.

کولونوسکوپی

این دستگاه یک لوله استوانه‌ای قابل‌انعطاف است. به این دستگاه دوربینی متصل شده که به یک مانیتور وصل است. با استفاده از دستگاه کولونوسکوپی کل روده‌ی بزرگ دیده می‌شود. درصورتی‌که پزشک معالج با بافت تومورال یا غیرطبیعی مواجه شود، نمونه‌برداری جهت تعیین ماهیت پاتولوژیک بافت انجام می‌شود.

جهت مشاوره پزشکی با ما تماس بگیرید

تست‌های آزمایشگاهی

تقریباً هیچ تست آزمایشگاهی خون برای تشخیص سرطان کولورکتال وجود ندارد. البته اخذ آزمایش‌های خونی و تست‌های کبدی و کلیوی برای بررسی سلامت عمومی بیمار سودمند است. در برخی موارد سلول‌های سرطانی آنتی‌ژن کارسینوامبریونیک تولید می‌کنند که اندازه‌گیری سطح خونی آن ارزش پیگیری، پیش‌آگهی و ارزیابی موفقیت و جواب به درمان را دارد.