سرطان در کودکان
(Childhood Cancer)
عوامل خطر یا ریسک فاکتورهای سرطان در کودکان:
به هر چیزی که سبب افزایش امکان ابتلا به سرطان در کودک می‌شود، عامل خطر می‌گویند.
اگر چه عوامل خطر ریسک سرطان در کودکان را افزایش می‌دهند، ولی علت مستقیم سرطان نیستند. چه بسا کودکانی هستند که بدون وجود عوامل خطر نیز به سرطان مبتلا می‌شوند.
بیماری‌های ژنتیکی مثل سندرم داون و اختلالات ژنتیکی که به‌صورت ارثی منتقل می‌شوند، از جمله عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان هستند.
درمان با اشعه و رادیوتراپی، قرار گرفتن در معرض مواد سمی، استنشاق گاز‌های سمی و عفونت‌ها نیز از دیگر عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان به شمار می‌روند.
جهت مشاوره پزشکی با ما تماس بگیرید
علائم سرطان در کودکان:
کاهش وزن بدون دلیل در کودکان باید جدی تلقی شود. همچنین موارد ذیل می‌توانند از علائم سرطان در کودکان باشند:
سردرد همراه با استفراغ صبحگاهی
تورم و درد مقاوم استخوانی، مفاصل، پشت و پاها
وجود توده در شکم، گردن، قفسه سینه، لگن و شانه
افزایش استعداد به خون مردگی و کبودی بدن، خونریزی و بثورات جلدی
وجود عفونت‌های طولانی مقاوم به درمان و مکرر
تهوع مداوم یا استفراغ بدون تهوع
رنگ پریدگی و خستگی زودرس
تغییرات دید به صورت ناگهانی و مقاوم به درمان
تب‌های عود کننده یا مقاوم به درمان با علت ناشناخته
اگر والدین یک یا چند مورد از این علائم را در کودک خود مشاهده کردند، باید حتما برای بررسی به پزشک معالج مراجعه کنند.
اقدامات تشخیصی سرطان در کودکان:
بعد از مراجعه به پزشک، با توجه به شرح حال کودک و معاینه‌ی بالینی، اقدامات تشخیصی برای یافتن سرطان احتمالی در کودک به عمل می‌آید. البته این بررسی‌ها برحسب مکان توده، سن کودک و نوع سرطان متفاوت می‌باشد.
سن و وضعیت بیمار در زمان مراجعه، نوع سرطان، یافته‌های بالینی و نتایج آزمایشات بیمار، در تعیین مسیر درمان نقش جدی ایفا می‌کنند.
اقدامات تشخیصی شامل انجام آزمایش خون و بیوپسی (تکه برداری از توده برای تعیین ماهیت پاتولوژیک بافت و نوع سرطان) می‌باشد که معمولا نمونه‌ای از تومور برداشته می‌شود و شامل همه‌ی آن نیست.
کشیدن مایع مغز استخوان و تکه برداری از مغز استخوان، یکی دیگر از ابزارهای تشخیصی است. این کار با بی‌حسی و بی‌هوشی قابل انجام است و معمولا از استخوان لگن برداشت می‌شود. کشیدن مایع مغزی نخاعی از طریق ستون فقرات و بررسی‌های آزمایشگاهی آن، از دیگر ابزارها و اقدامات تشخیصی به شمار می‌آید.
سونوگرافی با توجه به دسترسی راحت و بی‌خطر بودن آن، از دیگر وسایل تشخیصی در سرطان کودکان است که محل ضایعه و اندازه آن را نشان می‌دهد.
سی تی اسکن با ماده حاجب خوراکی و یا تزریقی از دیگر ابزارهای تشخیصی به شمار می‌رود که بهتر است این کار در مرکز رادیولوژی کودکان صورت بگیرد. تصویر ارائه شده در CT اسکن سه بعدی است و اندازه دقیق تری از قطر تومور و گرفتاری آن را نشان می‌دهد. به دلیل ساطع شدن اشعه ایکس به میزان زیاد، این اقدام تشخیصی باید تحت نظر مستقیم پزشک متخصص رادیولوژی انجام گیرد.
ام آر آی از دیگر اقدامات تشخیصی است که در تعیین محل تومور و اندازه آن نقش دارد. برای انجام این کار ماده حاجب مخصوص به کار گرفته می‌شود و از میدان مغناطیسی به جای اشعه ایکس استفاده می‌شود.
ابزار دیگر تشخیصی اسکن PET است که در این اسکن ماده‌ی رادیواکتیو توسط سلول‌های تومورال جذب شده در نتیجه لوکیشن یا محل تومور را نشان می‌دهد.
اسکن ایزوتوپ اقدام دیگر تشخیصی است و از گرفتاری ارگان‌های مختلف مثل ریه، کبد، کلیه، مغز و استخوان اطلاعات می‌دهد.
اقدامات درمانی در سرطان کودکان:
جراحی
یکی از اقدامات درمانی است که سعی در برداشتن کامل تومور با حاشیه سالم دارد که البته همیشه این هدف امکان پذیر نیست. عوارض جراحی نیز بستگی به شدت انتشار سرطان، محل سرطان و مشی بیولوژیک آن دارد.
کموتراپی یا شیمی‌درمانی
از دیگر ابزارهای درمانی در سرطان کودکان است. این داروها سبب مرگ سلول‌های سرطانی و کاهش تکثیر آنها می‌شوند. تجویز آن می‌تواند از طریق وریدی یا داخل رگی و یا از طریق خوراکی باشد. عوارض شیمی‌درمانی شامل خستگی و کوفتگی، افزایش خطر خونریزی، عفونت در کودک، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ریزش مو و اسهال است. البته با تکمیل و قطع درمان، این عوارض نیز بهبود پیدا می‌کند.
رادیوتراپی یا اشعه درمانی
از درمان‌های دیگر است و در واقع تابش اشعه X با انرژی بالا است که سبب انهدام سلول‌های سرطانی می‌شود. عوارض آن شامل خستگی و کوفتگی بدن، کاهش اشتها، سوختگی‌های خفیف پوستی و کاهش حرکات روده‌ای است.
ایمیونوتراپی یا درمان بیولوژیک
درمان بعدی است که در واقع به وسیله‌ی ارتقا و افزایش توان دفاعی کودک در مقابل سرطان، به جنگ با آن می‌روند.
پیوند مغز استخوان
روش دیگر درمانی است که پیوند سلول‌های بنیادی اخذ شده از خود بیمار یا شخص دیگر بوده و بعد از حصول اطمینان از ریشه کن شدن سلول‌های سرطانی در بدن او، با تزریق آن به فرد مبتلا به سرطان انجام می‌شود.